Trường phái - phong cách - trào lưu - xu hướng

Sự khác nhau giữa trường phái, xu hướng, trào lưu, phong cách

Các thuật ngữ trường phái, xu hướng, trào lưu, phong cách đều liên quan đến nghệ thuật, nhưng có những khác biệt quan trọng:

1. Trường phái (School / Movement / Ism)

Định nghĩa: Một nhóm nghệ sĩ có chung tư tưởng, kỹ thuật, phong cách sáng tạo và cùng theo đuổi một lý tưởng nghệ thuật cụ thể.
Đặc điểm:

• Thường có người khởi xướng, lý thuyết nền tảng rõ ràng.
• Phát triển trong một khoảng thời gian nhất định.
• Gồm nhiều nghệ sĩ có chung định hướng.

Ví dụ:

• Ấn tượng (Impressionism): Nhóm họa sĩ như Monet, Renoir sử dụng kỹ thuật vẽ ánh sáng và màu sắc tươi sáng.
• Lập thể (Cubism): Picasso, Braque phân tích hình khối, không gian thành nhiều góc nhìn khác nhau.

2. Xu hướng (Trend / Tendency)

Định nghĩa: Một hướng phát triển nhất thời trong nghệ thuật, có thể ảnh hưởng rộng nhưng không tạo thành một trường phái cụ thể.
Đặc điểm:

• Thường có tính thời đại, phản ánh sở thích chung trong một khoảng thời gian.
• Có thể tồn tại ngắn hạn hoặc dài hạn.
• Không nhất thiết có triết lý nền tảng vững chắc như trường phái.

Ví dụ:

• Xu hướng vẽ tranh kỹ thuật số (Digital Painting) ngày càng phổ biến trong nghệ thuật hiện đại.
• Xu hướng NFT Art trong những năm 2020 do sự phát triển của blockchain.

3. Trào lưu (Art Movement)

Định nghĩa: Một phong trào nghệ thuật lớn, có thể bao gồm nhiều trường phái nhỏ bên trong.
Đặc điểm:

• Mang tính cách mạng, thay đổi lớn trong nghệ thuật.
• Có thể ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau (kiến trúc, hội họa, điêu khắc, thiết kế).
• Thường kéo dài hàng thập kỷ hoặc hơn.

Ví dụ:

• Trào lưu Hiện đại (Modernism, thế kỷ 19 - 20): Gồm Ấn tượng, Lập thể, Siêu thực...
• Trào lưu Hậu hiện đại (Postmodernism, thế kỷ 20 - nay): Gồm Pop Art, Nghệ thuật Ý niệm (Conceptual Art).

4. Phong cách (Style)

Định nghĩa: Cách thể hiện riêng biệt của một nghệ sĩ hoặc nhóm nghệ sĩ, có thể tồn tại trong nhiều trường phái khác nhau.
Đặc điểm:

• Cá nhân hóa, không nhất thiết thuộc về một trào lưu hay trường phái cụ thể.
• Có thể mang dấu ấn riêng biệt của một nghệ sĩ.
• Phong cách có thể bị ảnh hưởng bởi trường phái, xu hướng hoặc trào lưu.

Ví dụ:

• Phong cách Van Gogh: Màu sắc rực rỡ, nét cọ mạnh mẽ.
• Phong cách kiến trúc Gothic: Nhà thờ cao vút, cửa kính màu.

Tóm tắt sự khác nhau

Ví dụ minh họa:

• Trong trào lưu Hiện đại, có trường phái Ấn tượng.
• Một họa sĩ có thể theo trường phái Lập thể nhưng vẫn có phong cách cá nhân riêng biệt.
• Một xu hướng như "vẽ tranh trên iPad" có thể được nhiều họa sĩ theo đuổi nhưng không tạo thành một trường phái.

 Tóm lại:

• Trường phái là nhóm nghệ sĩ có triết lý rõ ràng.
• Xu hướng là một sự thay đổi trong cách làm nghệ thuật.
• Trào lưu là phong trào lớn, bao gồm nhiều trường phái.
• Phong cách là dấu ấn riêng của từng nghệ sĩ.